महाराष्ट्रातील या रेल्वे स्टेशन वर शौचालयच नसल्याने प्रवाशांची गैरसोय
शौचालय असुन खोळंबा ,,, नसुन अडचण ... !!

वेगवान मराठी. / मारुती जगधने
बागलाण , दि : 8 मार्च — केन्द्र सरकारने सुरू केलेल्या स्वच्छता अभियानाचा बोजवारा उडालेला आहे की काय अशी शंका व्यक्त केली जात आहे, सरकारी सार्वजनिक ठिकाणी असलेल्या स्वच्छता गृहाची काही शी अशीच परिस्थिती अनेक ठिकाणी निदर्शनास आले आहे.त्यामुळे प्रमाणावर घाणीचं साम्राज्य पसरले आहे ,
राज्याच्या मध्य रेल्वेच्या भुसावळ डिव्हिजन मधील भुसावळ ते मुंबई दरम्यान सर्व रेल्वे स्टेशनवर स्वच्छतागृहाची व्यवस्था आहे मात्र नांदगाव रेल्वे स्टेशन वरती तिकीट ग्रहाजवळ स्वच्छता ग्रहाची व्यवस्था नाही त्यामुळे स्त्रिया , महिलांची, पुरुष यांची मोठी कुचवाना होत आहे. गेल्या अनेक दिवसापासून हे तिकीट ग्रह सुरू आहे परंतु प्रशासनाकडून येथे नागरिकांच्या सुविधा पुरविल्या जात नाही ही मोठी खंत आहे.
रेल्वे स्टेशनच्या प्रवासी तिकीट घराजवळ स्वच्छतागृह आणि शौचालयाची सुविधा उपलब्ध नसल्यास प्रवाशांना मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागतो. ही समस्या प्रवाशांच्या आरोग्यासह स्वच्छता व्यवस्थेवरही परिणाम करू शकते. या संदर्भात सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे मांडता येईल
प्रवाशांची गैरसोय – दीर्घप्रवास करणाऱ्या प्रवाशांसाठी स्टेशन परिसरात स्वच्छतागृहाची गरज असते. विशेषतः महिलां, वृद्ध, लहान मुले आणि शारीरिकदृष्ट्या अपंग व्यक्तींसाठी ही सुविधा अनिवार्य आहे.
आरोग्यावर परिणाम – सार्वजनिक स्वच्छतागृह नसल्यास प्रवाशांना अस्वच्छ जागांवर नैसर्गिक विधी करावे लागतात, ज्यामुळे संसर्गजन्य रोग पसरण्याची शक्यता वाढते.
स्टेशन परिसर अस्वच्छ होण्याचा धोका – जर प्रवाशांना योग्य सुविधा उपलब्ध नसतील, तर ते कोणत्याही मोकळ्या जागेत किंवा रेल्वे ट्रॅकजवळ नैसर्गिक विधी करण्यास प्रवृत्त होऊ शकतात. त्यामुळे परिसर अस्वच्छ होतो आणि दुर्गंधी पसरते.
स्वच्छ भारत अभियानास बाधा – भारत सरकारच्या ‘स्वच्छ भारत मिशन’ अंतर्गत सार्वजनिक स्वच्छता सुधारणे हे एक महत्त्वाचे उद्दिष्ट आहे. स्वच्छतागृहांच्या अभावामुळे हा उद्देश पूर्ण करण्यात अडथळे निर्माण होतात.
स्थानिक नागरीक व प्रवाशांचा विरोध – स्थानिक रहिवासी आणि स्टेशन परिसरात वारंवार येणारे प्रवासी या समस्येवर नाराजी व्यक्त करतात, ज्यामुळे प्रशासनावर दडपण येते
.स्वच्छतागृह उभारणी – प्रवासी तिकीट घराजवळ आणि प्लॅटफॉर्मवर स्वच्छतागृहांची सुविधा उपलब्ध करावी. यासाठी रेल्वे प्रशासनाने आवश्यक पावले उचलावीत
.सुलभ शौचालयांची निर्मिती – रेल्वे स्थानक परिसरात ‘पे अँड युज’ पद्धतीची शौचालये उभारावी, ज्यामुळे व्यवस्थापनासाठी आर्थिक मदत मिळेल.
नियमित स्वच्छता राखावी – स्वच्छतागृहांची स्वच्छता व देखभाल करण्यासाठी निश्चित वेळेत सफाई कर्मचार्यांची नियुक्ती करावी.
जागरूकता मोहीम – प्रवाशांना आणि स्थानिक नागरिकांना सार्वजनिक स्वच्छतेबाबत जागरूक करण्यासाठी माहितीपत्रके, फलक आणि घोषणांचा उपयोग करावा
.स्थानिक प्रशासन आणि रेल्वे यांच्यात समन्वय – स्थानिक नगरपरिषद किंवा रेल्वे प्रशासनाने संयुक्तरीत्या हा प्रश्न सोडवण्यासाठी आवश्यक निधी आणि उपाययोजना कराव्यात.
जर स्टेशन परिसरात स्वच्छतागृह नसल्यास, प्रवाशांनी पुढील माध्यमातून तक्रार नोंदवू शकतात:
रेल्वे हेल्पलाइन नंबर (139) वर कॉल करून तक्रार करावी
.रेल्वे मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा ‘रेल मदद’ मोबाइल अॅपवर तक्रार नोंदवावी.स्थानिक रेल्वे प्रशासन किंवा स्टेशन मास्टरकडे लेखी तक्रार द्यावी.सोशल मीडिया (Twitter/X – @RailMinIndia) वर रेल्वे मंत्रालयाला संबोधित करून समस्या मांडावी.
रेल्वे स्टेशनजवळ प्रवाशांसाठी स्वच्छतागृह आणि शौचालय असणे अत्यंत आवश्यक आहे. ही मूलभूत सुविधा नसेल, तर प्रवाशांना गैरसोयींना सामोरे जावे लागते. त्यामुळे रेल्वे प्रशासनाने याकडे गांभीर्याने लक्ष देऊन त्वरित योग्य पावले उचलावीत.
