वेगवान नेटवर्क / मारुती जगधने
मानवी मेटान्यूमोव्हायरस (एचएमपीव्ही) हा एक सामान्य श्वसन विषाणू आहे, जो श्वसनमार्गाच्या वरील आणि खालच्या भागातील संसर्गा उच्चस कारणीभूत ठरतो. हा विषाणू २००१ साली नेदरलँड्समध्ये प्रथम ओळखला गेला. सर्व वयोगटांमध्ये आढळणारा हा विषाणू विशेषतः लहान मुले, वृद्ध व्यक्ती आणि कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या लोकांमध्ये अधिक प्रभावी ठरतो.
लक्षणे:
एचएमपीव्ही संसर्गाची लक्षणे सौम्य ते तीव्र स्वरूपाची असू शकतात, ज्यामध्ये सामान्यतः खालील लक्षणांचा समावेश होतो:
ताप
खोकला
वाहणारे नाक
घसा खवखवणे
श्वास घेण्यास त्रास
घरघर (विशेषतः लहान मुलांमध्ये)
गंभीर प्रकरणांमध्ये, विशेषतः आधीच श्वसन समस्या असलेल्या रुग्णांमध्ये, न्यूमोनिया किंवा ब्रॉन्कायटिससारख्या जटिलता उद्भवू शकतात.
उपाययोजना:
एचएमपीव्ही साठी सध्या कोणतेही विशिष्ट अँटीव्हायरल औषध किंवा लस उपलब्ध नाही. उपचार मुख्यतः लक्षणांनुसार दिले जातात, ज्यामध्ये पुरेसा आराम, द्रवपदार्थांचे सेवन, आणि ताप किंवा वेदना कमी करण्यासाठी आवश्यकतेनुसार औषधांचा समावेश होतो. गंभीर लक्षणे असल्यास, जसे की श्वास घेण्यास मोठा त्रास, त्वरित वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
प्रतिबंधात्मक उपाय:
खोकताना किंवा शिंकताना तोंड आणि नाक रुमाल किंवा टिश्यूने झाकणे
हातांची वारंवार स्वच्छता राखणे
आजारी व्यक्तींशी निकट संपर्क टाळणे
सार्वजनिक ठिकाणी मास्कचा वापर करणे
पुरेसे वायुवीजन असलेल्या ठिकाणी राहणे
महाराष्ट्रातील स्थिती:
सद्यस्थितीत, महाराष्ट्रात एचएमपीव्ही संसर्गाच्या काही संशयित घटना नोंदवल्या गेल्या आहेत. नागपूर येथील एका खासगी रुग्णालयात दोन संशयित रुग्ण आढळले आहेत, ज्यामध्ये एक सात वर्षांचा मुलगा आणि एक १४ वर्षांचा मुलगा समाविष्ट आहे.
राज्य सरकार आणि आरोग्य विभागाने या विषाणूच्या प्रसाराबाबत सतर्कता बाळगली आहे. सार्वजनिक आरोग्य विभागाने नागरिकांना घाबरून न जाता आवश्यक ती काळजी घेण्याचे आवाहन केले आहे. मुंबई आणि पुणे महानगरपालिका क्षेत्रात सध्या एचएमपीव्ही बाधित कोणतेही रुग्ण आढळलेले नाहीत. तथापि, नागपूर महानगरपालिकेने शहरातील सर्व खाजगी आणि सरकारी रुग्णालयांना सर्दी-खोकला (आय.एल.आय.) रुग्णांबाबतची माहिती नियमितपणे महापालिकेच्या आरोग्य विभागाला देण्याचे निर्देश दिले आहेत.
सार्वजनिक आरोग्य विभागाने नागरिकांना खालील मार्गदर्शक सूचना जारी केल्या आहेत:
खोकताना किंवा शिंकताना तोंड आणि नाक रुमाल किंवा टिश्यूने झाकणे
साबण आणि पाणी किंवा अल्कोहोल आधारित सॅनिटायझरने हातांची स्वच्छता राखणे
ताप, खोकला आणि शिंका येत असल्यास सार्वजनिक ठिकाणांपासून दूर राहणे
पुरेसे द्रवपदार्थांचे सेवन आणि पौष्टिक आहार घेणे
संक्रमण कमी करण्यासाठी सर्व ठिकाणी पुरेसे वायुवीजन सुनिश्चित करणे
नागरिकांनी या सूचनांचे पालन करून स्वतःचे आणि इतरांचे आरोग्य सुरक्षित ठेवावे, असे आवाहन आरोग्य विभागाने केले आहे.
एचएमपीव्ही विषाणू नवीन नसून २००१ पासून प्रचलित आहे. हा आजार गंभीर नसला तरी लहान मुले, वृद्ध आणि इतर गंभीर आजार असणाऱ्या रुग्णांनी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे.
नागरिकांनी घाबरून न जाता, आवश्यक ती काळजी घेऊन आणि आरोग्य विभागाच्या सूचनांचे पालन करून या विषाणूपासून स्वतःचे संरक्षण करावे.
