वेगवान नेटवर्क
नाशिक, ता. 5 डिसेंबर 2024- NLM – प्रत्येकाला उद्योग धंदा करावा हा प्रश्न पडतो. महाराष्ट्र तसेच देश स्तरावरती अनेक बेरोजगार तरुण आपल्याला दिसतात. लोकांच्या खात्यामध्ये थोडेफार प्रमाणात पैसे आहे. पण लोकांना कोणता उद्योग करावा हेच लक्षात येत नाहीये. मात्र हीच गरज ओळखून आपल्या भारत सरकारने केंद्रामार्फत एक महत्त्वाची योजना आणली आहे. ही योजना इतकी भन्नाट आहे की ज्यातून तुम्ही पैसाच पैसा कमवू शकतात. निव्वळ पैसा नाही तर तुम्हाला मोठे अनुदान सुद्धा मिळतं.
याचा अर्थ असा जर तुम्ही भारत सरकारच्या या प्रोजेक्टमध्ये एक कोटी रुपये लावले तर 50 लाख रुपये तुम्हाला सरकार मोफत देणार आहे. म्हणजे 50 लाख तुम्हाला माफ होणार आहे. एक कोटीच्या योजना मधून तुम्ही 50 लाखाची सबसिडी घेऊ शकतात . तुम्ही फक्त फक्त 50 लाख रुपये यामध्ये अडकवणार आहे. 50 लाख रुपये तुमचे माफ होणार आहे. एवढी ही भन्नाट योजना महाराष्ट्र नव्हे तर देशामध्ये धूम करत आहे. या योजनेचे वैशिष्ट्य काय आहे. या योजनेमध्ये सर्वजण यामध्ये लाभ घेऊ शकतात. मात्र त्यामध्ये काही अटी आहेत. त्या अटी काय आहेत ते आपण पाहणार आहोत आणि ही योजना कशी कार्य करते ते आपल्याला समजून घ्यायचे आहे.
.
काय आहे NLM योजना
पशुपालनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि रोजगाराच्या संधी खुल्या करण्यासाठी, भारत सरकारने केंद्रीय मत्स्यव्यवसाय, पशुसंवर्धन आणि दुग्धव्यवसाय मंत्रालयामार्फत NLM योजना सुरू केली होती. NLM अंतर्गत, लाइव्ह स्टॉकशी संबंधित तीन वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये सबसिडी दिली जाते. व्यक्तीसह सहा प्रकारच्या लोकांना या योजनेचा लाभ दिला जातो. योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज करण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. आरजीएम योजना 2014 मध्ये सुरू झाली. या पंचवार्षिक योजनेसाठी 2400 कोटी रुपये देण्यात आले होते
तुम्हाला अगदी सोप्या भाषेत जर समजून सांगायचं झालं तर ही योजना कोणासाठी आहे. हे आपण समजून घेऊया. ही योजना ज्या शेतकऱ्यांना किंवा ज्या तरुणांना किंवा ज्या व्यक्तीला शेळीपालन करायचा आहे, मेंढी पालन करायचा आहे. त्यानंतर कुकूटपालन करायचा आहे. वऱ्हा म्हणजे डुक्कर पालन करायचा आहे. बकरी पालन करायचा आहे. आणि तुम्ही जर तुम्ही पशु खाद्य बनवणार असाल म्हणजे मुरघास असेल किंवा इतर दुसरा काही प्रोजेक्ट असेल तर त्या प्रोजेक्टमध्ये काम करणाऱ्या तरुणांना अथवा त्या व्यक्तीला केंद्र सरकार 50 लाख रुपयांची सबसिडी देतो . एक कोटी रुपयाचा हा प्रोजेक्ट आहे. या प्रोजेक्टमध्ये अनेक प्रकार आहेत. दहा लाख, वीस लाख, चाळीस लाख ,50 लाख अशा पद्धतीने ही सबसिडी लोकांना प्राप्त होते.
राष्ट्रीय पशुधन अभियान (NLM)
राष्ट्रीय पशुधन मिशन चारा आणि खाद्य विकासासाठी पुढाकारांसह उद्योजकता विकसित करण्यावर आणि कुक्कुटपालन, मेंढी, शेळी आणि डुक्कर पालनामध्ये प्रजनन सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
मिशन खालील तीन उप-मिशनद्वारे चालते:
1. पशुधन आणि कुक्कुटपालन विकास उप-मिशन
हे उप-मिशन यावर जोर देते:
उद्योजकता विकास: व्यक्ती, शेतकरी उत्पादक संस्था (FPO), स्वयं-सहायता गट (SHG) आणि विभाग 8 कंपन्यांना लक्ष्य करणे.
जाती सुधारणा: प्रजनन कार्यक्रमांसाठी पायाभूत सुविधा निर्माण करण्यासाठी राज्य सरकारांना प्रोत्साहन देणे.
2. चारा आणि खाद्य विकास उप-अभियान
या उप-मिशनचे ध्येय आहे:
मजबूत बियाणे पुरवठा साखळीद्वारे प्रमाणित चारा बियाणांची उपलब्धता वाढवणे.
उद्योजकांना चारा ब्लॉक, गवताचे बेलिंग आणि सायलेज उत्पादनासाठी युनिट्स उभारण्यासाठी आर्थिक प्रोत्साहनाद्वारे प्रोत्साहित करा.
3. संशोधन आणि विकास, पशुधन विमा, विस्तार आणि नवोपक्रम यावर उप-मिशन
हे उप-मिशन समर्थन देते:
मेंढ्या, शेळी, डुक्कर आणि चारा यांच्याशी संबंधित संशोधन आणि विकास करणाऱ्या संस्था, विद्यापीठे आणि संस्था.
पशुधन क्षेत्रासाठी विस्तार उपक्रम, पशुधन विमा आणि नवकल्पना.
राष्ट्रीय पशुधन अभियानांतर्गत योजना
योजनेचे नाव: ग्रामीण कुक्कुटपालन आणि उद्योजकता विकास
कालावधी: 2014-15 मध्ये लॉन्च केले गेले, 2021-22 मध्ये सुधारित.
लाभार्थी:
व्यक्ती, SHG, FPO, शेतकरी सहकारी, संयुक्त दायित्व गट आणि कलम 8 कंपन्या. उद्योगमित्र पोर्टलद्वारे अर्ज आणि निवड ऑनलाइन केली जाते.
फायदे:
कमी-इनपुट तंत्रज्ञानाचा वापर करून किमान 1,000 पक्ष्यांसह पोल्ट्री आणि हॅचिंग युनिट्सची स्थापना.
50% भांडवली सबसिडी ₹25.00 लाख प्रति युनिट पर्यंत, दोन समान हप्त्यांमध्ये वितरित केली जाते.
योजनेचे नाव: लहान रुमिनंट (मेंढी आणि शेळी) प्रजनन आणि उद्योजकता विकास
कालावधी: 2014-15 मध्ये लॉन्च केले गेले, 2021-22 मध्ये सुधारित.
लाभार्थी:
फायदे:
500 शेळ्या/मेंढ्या + 25 प्रजनन करणाऱ्या नरांसह युनिट्सची स्थापना करा.
₹50.00 लाखांपर्यंत ५०% भांडवली सबसिडी (दोन हप्त्यांमध्ये वितरित).
लहान युनिट्स (उदा. 400+20, 300+15, इ.) देखील आनुपातिक आर्थिक सहाय्यासाठी पात्र आहेत.
योजनेचे नाव: डुक्कर पालन उद्योजकांना प्रोत्साहन
कालावधी: 2014-15 मध्ये लॉन्च केले गेले, 2021-22 मध्ये सुधारित.
लाभार्थी:
फायदे:
100 डुक्कर आणि 25 प्रजनन डुकरांसह युनिट्सची स्थापना करा.
50% भांडवली सबसिडी ₹30.00 लाख (दोन हप्त्यांमध्ये वितरित).
लहान युनिट्स (उदा. 50+5) ₹15 लाखांपर्यंत सबसिडी घेऊ शकतात.
योजनेचे नाव: चारा आणि खाद्य उद्योजक प्रोत्साहन
कालावधी: 2021-22 पासून सुधारित आणि सक्रिय.
फोकस: चारा पुरवठा साखळी बळकट करण्यासाठी उद्योजकांना प्रोत्साहन देणे, ज्यात बियाणे उत्पादन, गवताचे बेलिंग आणि सायलेज उत्पादन यांचा समावेश आहे.
राष्ट्रीय पशुधन अभियानाची रचना उद्योजकता वाढवण्यासाठी, पशुधन उत्पादकता सुधारण्यासाठी आणि पशुधन क्षेत्रात शाश्वत उपजीविका निर्माण करून ग्रामीण अर्थव्यवस्थेत योगदान देण्यासाठी केली आहे.
